Temsil Nedir? Temsil Yetkisinin Kapsamları Nelerdir?

Temsil Nedir? Temsil Yetkisinin Kapsamları Nelerdir?

Temsil nedir?

Bir kimsenin hüküm ve sonuçları başka bir şahsın hukuk alanında doğmak üzere, o kişinin ad ve hesabına hukuki işlem yapmasına temsil denilir. Bu işlemi yapmasını sağlayan yetki ise, temsil yetkisi adını alır.

Temsilin Türleri Nelerdir?

Temsilin türleri şunlardır;

  • Kanuni Temsil: Temsil yetkisinin kişinin iradesinden değil de kanundan doğduğu temsil türüdür. Örneğin küçük kişilerin yasal temsilcisi veli, kısıtlı kişilerin yasal temsilcisi ise vasidir.
  • İradi Temsil: Temsil yetkisinin kişinin kendi iradesinden doğduğu temsil türüdür. Burada kişi kendi iradesiyle kendi ad ve hesabına işlemler yapması için bir başka şahsı yetkilendirir.
  • Doğrudan Temsil: Temsilcinin hukuki işlemi temsil olunanın ad ve hesabına yaptığı, temsilci sıfatıyla hareket etmekte olduğunu III. kişilere bildirdiği temsil türüdür. Temsilci temsilci sıfatıyla hareket ettiğini II. kişilere bildirmese bile, III. kişi karşısındaki kişinin hal ve hareketlerinden temsilci olduğunu anlayabiliyorsa veya III. kişi açısından karşısındaki kişinin temsilci veya temsil olunan olması fark etmiyorsa da doğrudan temsil söz konusudur.
  • Dolaylı Temsil: Temsilcinin temsilci sıfatıyla hareket ettiğini III. kişiye bildirmediği, işlemleri kendi ad ve hesabına yaptığı, bu işlemlerden doğan hak ve yükümlülüklerin önce kendi üzerinde doğduğu temsil türüdür. Temsilci daha sonra aralarındaki temsil ilişkisi nedeniyle kendi üzerinde doğan bu hak ve yükümlülükleri temsil olunana geçirmektedir. Temsil ilişkisinin kurulabilmesi için yapılacak olan işlemin temsile elverişli olması gerekir. Şahsa sıkı sıkıya bağlı hakların kullanılması için temsil yetkisi verilemez.

Temsil Yetkisinin Kapsamı Nedir?

İradi temsilde temsil olunan temsil yetkisinin kapsamını istediği gibi belirleyebilir. Verilen yetkinin kapsamı sonradan genişletilebilir, daraltılabilir veya yetki geri alınabilir.

Temsil yetkisinin verildiği III. kişilere duyurulmuşsa geri alındığının da duyurulması gerekir.

Temsil yetkisinin kapsamı şöyle belirlenebilir;

  • Genel Yetki: Özel temsil yetkisinin verilmesini gerektirmeyen işlemler bakımından genel temsil yetkisinin verilmesi yeterlidir. Yani temsilci bu yetki ile özel temsil yetkisi gerektirmeyen her türlü işlemi yapabilir. Bu yetki kişi, yer, süre, konu ve miktar bakımından sınırlandırılabilmektedir.
  • Özel Yetki: Bazı hukuki işlemler önemi nedeniyle genel temsil yetkisi ile yapılamaz. Bu işlemle için temsilci özel olarak yetkilendirilmiş olmalıdır. Örneğin sulh sözleşmesi, uyuşmazlığın hakeme götürülmesi, İflas, iflasın ertelenmesi, konkordato, kambiyo taahhüdünde bulunma, bağış, kefil olma ve taşınmazlarla ilgili ayni hak doğurucu sözleşmeler sadece özel yetki ile yapılabilir.