Dezenflasyon ekonomide bir süreci ifade eder ve bu süreçte farklı enflasyonla mücadele yöntemleri aranır ve uygulanır.Enflasyon ne yazık ki hayatın pahalı hâle gelmesidir.Ülkedeki pahalılık sorununun ise çözüme kavuşturulması herkes tarafından istenen bir durumdur.Yaşam kalitesini arttıran ama bir o kadar da ekonomik sorunlara yol açabilen bu faaliyetin iyi idare edilmesi gerekir. Hükûmetin ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının müdahale etmesinin yanında bu dönem boyunca toplumunda kendince önlem alması ekonomistler tarafından istenilen bir durumdur.
1-Dezenflasyon Nedir?
Dezenflasyon kaba bir anlatımla fiyat artış hızının azalmasıdır.Ürün veya hizmetlerin karşılığı olan fiyatlarda herhangi bir azalma görülmez genelde tüketici burada yanılır,fiyatlar artar fakat daha düşük bir miktarla artar.Bu durumun ise sürekli olması gerekir.
Örnek:
2022 yılında ₺100 gömleğin satışa sunulduğunu farz edin,
2023’te %30 enflasyon oluşuyor,gömlek ₺130 fiyatla satılıyor,
₺130 fiyata sahip gömlek 2024 ‘te %15 enflasyonla ₺149,5 olarak satışa sunuluyor.Burada gördüğünüz gibi enflasyon oranı düşmüş fakat fiyatlarda yükselmeler devam ediyor.
2-Süreç Nasıl İşliyor? Dezenflasyon Nasıl Oluşuyor?
Dezenflasyon birçok etkenden kaynaklı ortaya çıkar. Bu etkenlerin başında,ürün ya da hizmete yönelik tüketicinin güvenindeki azalma gelir, tüketici ürünleri talep etmemeye başlar ki bu durum enflasyon oranında azalmaların oluşmasına neden olur.Bu nedenler arasına enerji fiyatlarındaki düşüşleri de eklemek mümkündür.Dünyanın genelinde meydana gelen ekonomik durgunluklar , ticari savaşlar ve rekabet artışları,teknoloji üzerinde meydana gelen gelişmeler başlıca nedenler arasında yerini alır.Merkez bankasının ve hükûmetin kararıyla yapılan politik değişikliklerde bu durumun oluşmasına neden oluyor.İşte ,size o değişiklikler:
1-Faiz Oranlarında Artışa Gidilir
Enflasyonu düşürmek için uygulanan politikalar listesinde Merkez bankası tarafından yükseltilen faizler yer alır.Faizin artmasıyla tüketici harcama yapmaktan kaçınır,harcama yapılmadığında ürüne talep düşer ki bu durumda süreç başlamış olur.Aynı durum yatırımcı içinde geçerlidir,faizler arttıkça yatırımcı da harcama yapmaktan kaçınır ve talep düşer.
2-Kamusal Harcamalar Kısıtlanır
Kamu harcamaları kısıtlandığında da talep azalmaya başlar.Talep azalırsa dezenflasyon oluşur.
3-Para Arzını Daraltan Önlemler Alınır
Hükûmetin enflasyonu düşürmek için daha sıkı bir politika uygulaması gerekir ki , bu amaçla para arzlarını azaltmanın yolları aranır.
3-Enflasyonun Düşmesi Hangi Riskleri Doğurur? Ne Gibi Fırsatları Oluşturur?
Dezenflasyon bir idare politikasıdır bu süreç iyi yönetildiğinde ekonomi daha da canlanır,bu yönden kaçınılmaz bir fırsat olduğu söylenir.Ama deflasyon gibi bir risk göz ardı edilecek gibi değildir ,doğru stratejiyle yönetilmeyen enflasyon düşüşü deflasyona neden olur ki bu durum bir ülke için birçok olumsuz sonuç demektir.
4-Etkileri Nasıldır?
Dezenflasyon bir ülke için önemli bir durumdur.Enflasyon oranı sürekli düştüğünde tüketiciler ,üreticiler ve borsa etkilenir.Tüketiciler bazı beklentiler içerisine girer bu beklenti fiyatların düşeceği yönündedir fakat durum böyle değildir fiyatlar düşmez ama tüketici harcama yapmak için bu beklentiye dayanarak harcamalarını erteler,genelde bilinçli olmayan tüketiciler bu yola başvurur .Ertelenen her harcama ekonomide büyüme olmayacağı anlamına gelir.Bu durumda borçlular da etkilenir ister işletme sahipleri ister tüketici olsun ödeme konusunda istenmeyen sıkıntılar ile karşılaşırlar . Üreticiler için durum daha olumlu karşılanır enflasyonla birlikte maliyetin artması üreticilerin işini zorlaştırırken enflasyondaki düşüş sayesinde işler daha da normale döner.Borsa ise daha değer kazanır ,enflasyonun düşmesiyle faiz de düştüğü için borsa piyasasında olumlu hareketlenmeler görülür.Bilinçli tüketici ise sınırını bilir satın alma faaliyetini düzenler ve o yönde yaşamına devam eder.
5-Tüketicilerin Dikkat Etmesi Gerekenler
Ekonomi tüm bireyleri ve aileleri doğrudan etkileyen bir faktördür.Yaşamanın temelinde ekonomi yer alıyorsa ekonomi üzerinde oluşan her olumlu ve olumsuz durumlar ya da değişimler karşısında neler yapılması gerektiğini de bir tüketici olarak bilmek zorundasınız.Piyasada olup biteni izledikten sonra kararınızı vermeniz zor olmayacaktır.Yüksek enflasyondan daha düşük bir enflasyona geçildiği bir ülkede dikkat etmeniz gereken 6 unsur:
1-Tüketiminizi Kontrollü Yapın
Enflasyon oranının düşmesi sizi yanıltmasın yapılması gereken önemli alışverişlerinizi ertelemeyin doğru bir stratejiyle alışverişlerinizi yapın.
2- Borçlarınızı Ve Kredi Alımlarınızı Gözden Geçirin
Bu dönemde merkez bankası faizleri düşürme kararı alabiliyor,bu durum karşısında tekrar kredi alma gibi bir faaliyete yönelebilirsiniz.
3-Harcamalarınıza Yönelin
Fiyat artış hızının azaldığı bu dönemlerde ev alımlarınızı gerçekleştirmenin bir sakıncası olmaz.
4-Tasarruflu Olun
Her zaman harcamalar yaparken aşırıya kaçmamak gerekir.Böylesi bir dönemde tasarruflu olmanın faydasını göreceksiniz.Olabildiğince tasarruf bilinciyle hareket etmeye çalışın.Çevrenizdeki kişileri de tasarruf konusunda uyarın.
5-Ekonomik Döngüye Hâkim Olun
Ekonomi hakkında daha doğrusu bahsi geçen enflasyon ve dezenflasyon hakkında ufak tefek bilgileriniz olsun .Bu bilgiler fikir yürütmenizi daha da kolaylaştıracaktır.Böylelikle her adımınızı kontrollü atmış ve zarar etmemiş olacaksınız.
6-Yatırıma Yönelin
Bazı yatırımlar sayesinde avantaj elde edebilirsiniz. Her yatırım için avantajdan bahsetmek doğru değildir.Menkul kıymet yatırımı yaparsanız elbette ki faydasını görürsünüz.Hisse senedi ,tahvil ve bono yatırımları bu süreç içerisinde göze çarpan araçlardandır.
Sonuç
Yüksek enflasyon,Türkiye’de güncel sorunlar denilince akla ilk gelen kelimelerden birisi oluyor .Enflasyon oranının düşürülmesi olarak bilinen dezenflasyon , fiyatlar üzerinde meydana gelen hafif düzeyde artışlar olarak kayıtlara geçiyor.Bu durumun ne yazık ki olumlu yönleri olduğu kadar olumsuz tarafları da bulunuyor.Durumun iyi yönetilmesi ve düzeltici adımların atılması ise böylesi bir durumda önemli olmakta.Hafif düzeyde gerçekleşmesi olumlu birçok faaliyetin sebebi olurken aşırı düzeyde enflasyonda düşme yaşanması ekonomide istenmeyen bir yavaşlığı ve tüketici ve işletmeci tarafından yapılan harcamalarda azalışı da beraberinde getirir.
İlgili Haberler
